ڪيچ (اسم خاص) بلوچستان جي هڪ مشھور ضلعي ۽ شھر جو نالو، پُنهونءَ جو ڳوٺ.

Kech. It is a located in the Balochistan province of Pakistan. Village of Punhoo (a charecter of Shah Abdul Latif Bhittai's poetry)

• مَھِندِ مُحتاجِي ڪَري، پُٺِيءَ پيرُ کَڻيجِ، ڪُٻيلِياڻِي ڪيچَ ڏي، حُجَ مَ ھَلائيجِ، پاڻَ ڌاران پِريَتَڻو، سَسُئِي ساڻُ کَڻيجِ، اوڏِي عَزازِيلَ…[ سُر آبڙي - ويھُ مَ مُنڌ ]
• ويھُ مَ مُنڌَ ماٺِ ڪَري، اُٿي وِجُهہ وَڙولَ، سُتِيُنِ تان سَيِّدُ چئَي، ھَمَ غَمَ اَچَنِ ھولَ، ٻَھُون پاري ٻولَ، ڪامِلُ…[ سُر آبڙي - ويھُ مَ مُنڌ ]
• واقُفُ جٖي وَڻِڪارَ جا، وانءُ تَنِي جي سَڏِ، نيئِي نِماڻِي نِجُهرو، اوٺِيَنِ پاسي اَڏِ، ساٿِيَنِ سين سَيِّدُ چئَي، لَڏو لَڏي…[ سُر آبڙي - واقف وڻڪار، وڏا وڻ ]
• ھَلُ ھِنيَين سين ھوتَ ڏي، پيرين پَنڌُ وِسارِ، قاصِداڻِي ڪارِ، ڪِينَ رَساڻي ڪيچَ کي.[ سُر آبڙي - ڳول سندو پاڻ ]
• ھَلُ ھِنيَين سين ھوتَ ڏي، ڇَپَرُ ڇُلُ مَ تُون، مَنجهان لَڌو مُون، ڪوھِيارو ڪيچَ ڌَڻِي.[ سُر آبڙي - ڳول سندو پاڻ ]
• وَڃو سَڀَ موٽِي، اَئِين جٖي وَرَنِ وارِيُون، ڪانَہ ھَلَندِي ڪيچَ ڏي، مُون کي ڪَرِيو مَ کوٽِي، ڪَڍِيَم ڪا ڇوٽِي، وِڌُمِ…[ سُر آبڙي - سُک، ڏُک ۽ ارادا ]
• ڪوھُ ٿِيُون ڪوڙُ ڪَرِيو، ڪانَہ ھَلَندِي ڪيچَ ڏي، سَرَتِيُون ۽ ساھيڙِيُون، مُون سين ٻَہ ٽي پيرَ ڀَرِيو، جَنِي چِتُ چَرِيو،…[ سُر آبڙي - سُک، ڏُک ۽ ارادا ]
• ڀَڄِي جانۡ ڀَنڀورَ کان، ڏُونگَرُ ڏورِئو مُون، ڪاھي رَسِيَسِ ڪيچَ کي، جِتي پاڻَ پُنهون، سَڀَتِ آھِين تُون، قَضا ڪَندين ڪَنِ…[ سُر آبڙي - سڀ ڪجهہ سندي اندر ]
• ڄاڻِي جَي ڄاتومِ، تَہ ڪِ پُوندو فَلَقُ فِراقَ سين، اَکَرُ اِرادَتَ جو، ڌُرِيائِين ڌوتومِ، پوءِ تان ڪو نَہ ڪِيومِ، ڪَشالو…[ سُر آبڙي - سڀ ڪجهہ سندي اندر ]
• ڪِ ڪِي ڪَڙِيان پيرَ، ڪِ ڪَڙَهان ڪيچَ ڌَڻِينِ کي، اِيءُ ڏَنءُ ڏيئِي ڏيرَ، پاڻان پَراھان وِئا.[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
• ڪَڙُھ پُڻ ڪيچَ ڌِڻِيَنِ کي، ڪَڙِ پُڻ پيرَ سَندانِ، اِنِهيءَ پَرِ اُتان، پُوندِينءَ مُنڌَ پَھاڙَ ۾.[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
• وَڃِي وَڃِي ٿِيندِياسِ ويجهِي ويجهِي، پَسَڻَ ڪارَڻِ پِرِينءَ جي وو، آڏا ڏُونگَرَ لَڪِيُون، موٽِجِ مُحِبَ مِجيجِي وو مِجيجِي، پُڇان واٽَ…[ سُر آبڙي - وايون ]
• پَلَڪُ نَہ رَھي دِلِ تو ري، وَرُ مِيان صاحِبَ خانَ بلوچا، اُٺَ چارِيندِيَسِ اُنِ جا، مَٿان سي ٽَڪَرَ ٽوري، ڏُکَ…[ سُر آبڙي - وايون ]
• اَدا ڙي ڏوٿِي پُڇان تو ٿِي، ڪيچَ رَسَندِيَسِ ڪِيئَن، ڪو ڏَسُ مُون ڏي، نَہ آئُون سَمِي نَہ سُومَرِي، نَہ آئُون…[ سُر آبڙي - وايون ]
• ھَلَندي ھوتَ پُنهونءَ ڏَي، کُھِجَنِ ڪي کوٽِيُون، پَھَڻُ تَنِي پَٽُ ٿِئو، جٖي لَئي لالَڻَ لوٺِيُون، سَڀَ سھَيلِيُون سِڪَ کي، چُنجِهيُون…[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
• ڪُتا کينَئِي ڪيچَ جا، سَندا جٖي پُنهونءَ، اَگھِين ھُوندَ اَسُونھَن، جٖي جانارَنِ يادِ پَئين.[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
• ھَورِنِ ھاڙھو لَنگِهئو، مُٺِي مُوسَٽُ ڇَڏِ، ”لا“ سين اُٿِي لَڏِ ”ڪِينَ“ رَساڻي ڪيچَ کي.[ سُر معذوري - نڱي بي بوجهہ ]
• ھَٿين پيرين مُونَڙِيين پُري پَنڌُ پَرَکُ، قَدَمُ ڪيچَ ڌَڻِيَنِ ڏي، وِجُهہ وَڌَندِي وِکَ، جي ھُونَئِي ھوتَنِ لَکَ، تَہ پَڙِجِ ڪومَ…[ سُر معذوري - منڌ ۽ موت ]
• اَڌَرَ نِڌَرَ اَڀَرِي، ويچارِي وَري، لالَڻَ لَئي لَطِيفُ چئَي، پُرِي پيرَ ڀَري، ڪَمِيڻِي ڪَري، ڪارُون ڪيچَ ڌَڻِيَنِ کي.[ سُر معذوري - اڌر نڌر ۽ ھيڪلي ]
• اِيندو ھوتُ ڇَپَرَ جو ڄامُ، جيڏِيُون ڪِينَ ڇَڏيِندو ڪَڏِھِين، وِھان ڪِيئَن ڀَنڀورَ ۾، ڪَري مَنُ مُدامُ، ڪاھي رَسَندِيَسِ ڪيچَ کي،…[ سُر معذوري - وايون ]
• ساٿِي پانڌِي اي ڪِبَڙِي ڪيچِ پَچارَ، ڪا مُنھِنجَڙِي، اِي ھوتَنِ سان اي دوسَنِ سان ھيڪارَ، ڪِبَڙِي ڪيچَ پَچارَ، اُڀِي پُڇي…[ سُر معذوري - وايون ]
• بَرَ مِڙَئِي باسَ، ڇَپَرَ ڇَٽُون مُڪِيُون، اَدِيُون آرِيچَنِ جي، وَڻَنِ مُڪا واسَ، آيَلِ پُنِي آسَ، پُنهون آيو ڪيچَ مان.[ سُر ديسي - ڪيچان آيو قافلو ]
• مُون ڀانيو مَھمانَ، جيڪُسِ پَھَرَ پُنهونءَ جِي، بي غَرضا بَلوچَ ٿِئا، سَسُئِيءَ سين سَرواڻَ، ڪاھي رَسِئا ڪيچَ کي، ڏاگهَنِ لاھي…[ سُر ديسي - جت، اُٺ ۽ ڌاريا ]
• ٻَڌِي سُورَنِ سَندِرو، صُبُوحِ ڏُونگَرِ ڏورِئامِ، ڪَندي ڪَشالا ڪيچَ ڏي، ويلا وِچِ پِئامِ، سَوين ساٿَ گَڏِئامِ، پُنهونءَ پارُ نَہ ھِڪِڙو.[ سُر ديسي - جت، اُٺ ۽ ڌاريا ]
• ديسِ وِجهي جَتُ دامُ، ساھُ ٻَجهائي ساڻُ وِئو، تَنھِن ڪَڍَ ويندِيَسِ ڪيچَ ڏي، آھي اِيءُ اَنجامُ، ڇالَ ڇَپَرَ جو ڄامُ،…[ سُر ديسي - وديسي وَرُ ]
• ماڻِڪُ مِٽُ سَندومِ، اُونداھِيءَ ۾ سوجِهرو، حَشَرَ ويلَ حِسابَ ۾، ڇَڏي نَہ ويندومِ، ساري سَڏُ ڪَندومِ، ڪوھِيارو ڪيچَ ڌَڻِي.[ سُر ديسي - وديسي وَرُ ]
• جَتَنِ سين جَوابُ، ڪِھَڙو ڪَندِيَسِ جيڏِيُون، ڪُھِي ڪَمِيڻِي ھَلِئا، ڪَري ڏيرَ ڪَبابُ، آرِياڻِي آبُ، رَکُ ڪَمِيڻِيءَ جو ڪيچَ ۾.[ سُر ديسي - جَت نہ مِٽَ ]
• نَڪَ ناڪِيلِيُون سونَ جُون، موتِيُنِ مَھارُون، لَنگهِيُون راتِ لَطِيفُ چئَي، ڪَرَھَنِ قَطارُون، ٻانڀَڻِ ٻاڪارُون، ڪَرِ تَہ رَسين ڪيچَ کي.[ سُر ديسي - جَت نہ مِٽَ ]
• جَڏِيءَ وَٽِ جالي، مانَ اللهَ ڪارَڻِ لِکَ سِينءَ، آھِيان آرِيءَ ڄامَ جي، ھِتِ ھُتِ حَوالِي، عَيبَ مُون ۾ اَڳِراَ، مانَ…[ سُر ديسي - دانھُون ڪُوڪُون ]
• اَڃا پَنڌُ اَڳي ٿِئو، مُڙِئو سِڄُ مَٿان، ڏَڍُ مُنھِنجي ڏِيلَ جو، وِئو ھوتُ ھَٿان، ٻَڌِي ٻاروچو وِئو، جَمَعُ جانِ جَتا،…[ سُر ديسي - دانھُون ڪُوڪُون ]
• مَتان ڪا مُنڌَ ڏئين، پاھِي پَسِي پَٻُ، اَڳِئان ڪَؤُ مَ ڪَٻُ، اِي قالِي آڏو ڪيچَ کي.[ سُر ديسي - واٽُون ۽ سُور ]
• وائِي واري وِنگُڙِي، ٻولِي ٻِي نَہ ڪَھَنِ، اللهَ ڪيچَ ڌَڻِيَنِ، مُون سين پَئي نَہ مامِرو.[ سُر ديسي - ٻروچڪي ٻولي ]
• پِييَمِ پَٺاڻَنِ سين ٻولِي جٖي نَہ ٻُجَهنِ، آئُون سِنڌِيائِي نَہ سَمجهان، اُوءِ پارِسِي پُڇَنِ، اللهَ ڪيچَ ڌَڻِيَنِ، مُون سين پَوي…[ سُر ديسي - ٻروچڪي ٻولي ]
• ڪيچِ ڪَمِيڻِيءَ کي نِجا وو ٻاروچا، سانگُ سَسُئِيءَ جو ڪِجا وو ٻاروچا، ڏُکيءَ جا ڏيرا وو پانڌِيا، ڪَمِيڻِيءَ جا ڪيچَ…[ سُر ديسي - وايون ]
• جِيئَري ساڻُ جَتَنِ، لَڳو ناتو نِينھَن جو، ڌاڙي ڪارَڻ ڌارِئا، بُغدِي بَلوچَنِ، مُئِي ماري ھَلِئا، ٻاجَهہ نَہ ٻاروچَنِ، اوٺِيَنِ اُٺَ…[ سُر ديسي - وايون ]
• آڌِيءَ اُو اُٿِي وِئا، ڪَرُ رَکِئائُون ڪيچَ، ٻاروچاڻي پيچَ، مُنھِنجو مَنُ مُنجهايو.[ سُر ڪوھياري - پڇتاءَ ۽ انومان ]
• جي سيڻانِي سَڱُ، تي ٿِي ڏُونگَرُ ڏورِيان، وِئو ٻاروچو نِڪِرِي، اَنگهُنِ چاڙھي اَڱُ، اُٺَ مَ پَلاڻِئو اوٺِيا، تان ڪو دَمِئو…[ سُر ڪوھياري - وايون ]
• لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو، وَسان ٿِي وِياسِ، پُرزا پَٻَ وَرَنِ ۾، پِٿُون ٿِي پِياسِ، توڻي ماءَ مُياسِ، تَہ پُڻ ڪاڍو…[ سُر حسيني - سُور ۽ ڏکن ماري ]
• لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو، اَمَڙِ جَهلِ مَ مُون، روئِي رَڱِندِيَسِ رَتَ سين، ڪيچان اوري ڀُون، مادَرِ مَٿان مُون، ڪانگَ لَوَندا…[ سُر حسيني - سُور ۽ ڏکن ماري ]
• آيَلِ ٻاروچَنِ تي، جيڪَرَ ڪَرِيان ڳالِهہ، چُوندا لاٿِيَئِي لاڳِ، مُنڌَ ڪِي ڪيچَ ڌَڻِيَنِ سين.[ سُر حسيني - ڏورِڻ ۽ ڏسڻ ]
• ڇَپَرَ پيرَ ڇِنامِ، آئُون ڪَنھِن پَرِ ھَلان ڪيچَ ڏي، ڏيرَنِ ڏُکَ ڏِنامِ، ڪِينَ ڏُکويَسِ ڏُونگَرين.[ سُر حسيني - لَڪ لَڪيُون ۽ ڪُٺل ]
• سُتِيءَ سي نَہ سِياءَ، جٖي ڪوھِيارا ڪيچَ جا، اَنگهُنِ چَڙِهئو آءُ، جان نالو ڳِيڙُءِ نِينھَن جو.[ سُر حسيني - لَڪ لَڪيُون ۽ ڪُٺل ]
• سَسُئِيءَ جي سِرِيءَ سين، ڪيچَ ڌَڻِي ڪانڌِي، لَڪَنِ تان لَطِيفُ چئَي، آرَياڻِيءَ آندِي، پَسَڻَ ڪارَڻِ پِرِينءَ جي، مُنڌَ ھُئِي ماندِي،…[ سُر حسيني - ڇپر، لوٺيي، حُج ۽ ھاءِ ]
• سَڄَڻُ ڏِٺو جَنِ، تَنِ ڳِچِيءَ سِرِ ڳَھُ ٿِئو، ٻِيُون ڪوھُ ٻُجَهنِ، قَدُرُ ڪيچَ ڌَڻِيَنِ جو.[ سُر حسيني - سؤُ سُک ۽ طالب، تات ]
• مُنڌَ مائِٽياڻِي اُنِ جي، ھِتي تان نَہ ھُئِي، اُنَ سَڱَ مُقابِلِ سَسُئِي، سَندُنِ ٿي سُئِي، بيگاڻا بَلوچَ ھُئا، ڇَڏِيائُون کيرنِ…[ سُر حسيني - وڳ قطارون ۽ ڪاروُن ]
• پُنهون پِريشانُ، ھئَي ھئَي حالُ مُنھِنجو، مُون کي بُکَ بوتَنِ جِي، نَڪِي ڀايان نانُ، شَھَرُ صَحرا ڀانيان، مُون ليکي مَيدانُ،…[ سُر حسيني - وايون ]
• وَسان تي ويياسِ، آيَلِ آيَلِ لَڳُمِ ٻاڻُ ٻَروچَ جو، آھي آرِيءَ آسِري، نَڪو پيءُ نَہ ماسِ، پُرِزا پَٻَ وَرَنِ ۾،…[ سُر حسيني - وايون ]
• اَجهو ڪِئو آرِي، ھِيءَ ويچارِي، وَئِي ڪاھِيندِي ڪيچَ ڏي، آئُون پِيادي پَنڌُ گهَڻو، واٽُنِ تي واري، پُنهون پِيادِيَنِ جا، بارَ…[ سُر حسيني - وايون ]
• پانڌِي ڪا پِرِيَنِ جِي، ڪَرِ تُون ڳالَهڙِي، حِڪايَتَ ھوتَنِ جِي، اَدا توڪا آندِي، ڏيئِي باھِہ ڀَنڀور کي، جَتَنِ ڏي آئُون…[ سُر رامڪلي - وايون ]
• مارُئِي ناھِ مَلِيرَ ۾، نَہ ڪا وَٽِ حَمِيرَ، پُنهون ڪونِهي ڪيچَ ۾، نَڪِي سِنڌُ اَمِيرَ، مُومَلَ ناھِ ماڙِيين، گَنجي ناھِ…[ سُر مارئي - جھ سي لوڙائو ٿئا ]