ويچارِيءَ بابت
معنيٰ
بي حيليءَ، بي وسيليءَ، بي واهيءَ، بيڪس، نڌڻڪيءَ، بي پھچ، لاچار، عاجز، نِڌريءَ، آٻاليءَ، اَڌين. ڪمبخت، نڀاڳيءَ، بدبخت، نِدوريءَ.
Helpless, unfortunate, forlorn.
بيتن ۽ وائين ۾
- سودو اِھوئِي سَفِرو، سو مُون پَلَئِہ پاءِ، وَسَ ويچارِيءَ ناھِ ڪو، آگا عَرَضُ اوناءِ، ريءَ ھَمراھِيءَ ھادِيءَ جي، مُورِ نَہ…[ سُر سريراڳ - تياري ۽ ساٺ ]
- گِهڙِي گهَڙو ھَٿِ ڪَري، ٻوڙِيائِين ٻانھُون، ويچارِيءَ وَڏِيُون ڪِيُون، وِچِ دَرياھَ دانھُون، موٽُ مُحِبَ پاھُون، تاڪُنِ تَڪِي آھِيان.[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
- گِهڙِي گهَڙو ھَٿِ ڪَري سانگو ڇَڏي ساھَ، ويچارِيءَ وڏِيُون ڪِيُون دانھُون مَنجِهہ دَرياھَ، ٻَر ٻانھُن ڇڏِئو، وييَسِ چُڪِي واھَ، مَدَدَ…[ سُر سھڻي - پاڻ م کڻ، گهڙو ڀڳو گهورئو ]
- ٻِيُون سَڀَ گهِڙَنِ ڏِينھَن، ھِيءَ رَوئَي ۽ راتِيان گِهڙي، وَھِ پَيو واھُڙَ تَري، ڪِي نِماڻِي نِينھَن، ميڙائي جا مِينھَن، ويچارِيءَ…[ سُر سھڻي - سانوڻ، سيارو گهڙي ۽ گهوري ]
- ويچارِيءَ وَڻِڪارُ، اَڳُ نَہ ڏِٺو ڪَڏِھِين، مِھرَ نَہ ھُئِي ماڻُهين، ھو سَڀُ ھِندُوڪارُ، جَتُ ڪِيائين يارُ، سُورَنِ ڪارَڻِ سَرَتِيُون.[ سُر آبڙي - واقف وڻڪار، وڏا وڻ ]
- پَسو پَراوَنِ، سُورَنِ آڏِي سَسُئِي، پُراڀا پَنھِنجَنِ، وِجَهنِ ويچارِيءَ تي.[ سُر آبڙي - ٿڪيائي ٿر ٿيلهہ ]
- ڇَپَرِ اوتارا ڪَري، ماڻِيائِين مَزا، پَريٽِ کي پَٻَ ۾، ڪارِئو پَنڌُ قَضا، وَسِ نَہ ويچارِيءَ جي، سَندِي رَبَ رَضا، مَٿان…[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
- پَنڌُ مِڙيوئِي پاڻَ تي، ويچارِيءَ وِڌو، ڏِيلُ تَنھِن جو ڏُکَ سين، سَڀوئِي سِڌو، ھُئَڙُسِ اَڳَ لِڌو، پوءِ ٿِي ڪَري پَنڌَڙا.[ سُر معذوري - ڪتا ۽ ڪوھ ]
- ڏِينھان ڏارِيءَ روءِ، راتِيان روءِ رَتَ ڦُڙا، مَنجِهہ ويچارِيءَ ووءِ، ٻَھران ٻِي ٻِيَنِ سين.[ سُر معذوري - ڪاڪل ۽ جيسرميرياڻيون ]
- وِلاڙِيو وَڻين چَرِھي، ڏُسڪي مَنجِهہ ڏارَنِ، ڏِئو لَتُون لامُنِ تي، چَڙِهي سِرِ چوٽِنِ، ويچارِيءَ ويساھِين نَہ ڏي، پاڻِي کان پِنبِڻَنِ،…[ سُر معذوري - نہ گڏجڻ ۽ وڻين چڙهڻ ]
- رَنجَلَ پِئَڙَسِ رافَ، ڪَندي پَنڌُ پَھاڙَ ۾، رَڪَبَ کوڙِئو روھَ تي، ڪَري ڪاھُون مَٿي ڪافَ، آھيسَ عَبدِالْلَطِيفُ چئَي، سِڪَ پِريان…[ سُر معذوري - اڌر نڌر ۽ ھيڪلي ]
- ڏيرَ ڏَمَرِجِي ھَلِئا، اُٺَنِ چَڙِهي اُوءِ، وَڃَنِ ويچارِيءَ سين، ھاڃو ڪِئو ھُوءِ. پُنهونءَ ڪارَڻِ پَٻَ ۾، ڇُلِئو ڇَپَرِ پوءِ، رَندَ…[ سُر ديسي - ڏيرن جو ڏمر ]
- توڏَنِ موڏَنِ تَڪِڙِي، ويچارِيءَ وائِي، جَتَنِ پانهِنجِيءَ جُوءِ جِي، سُڌِ نَہ سُڻائِي، جِيئَري جُدائِي، ڪيچِيَنِ سين ڪا مَ ٿِئي.[ سُر ديسي - ڏيرن ناھي ڏوھ ]
- ھِيءَ گِسِي ھِيءُ گَسُ، ھِيءُ پَھَڻُ ھِيءُ پيچِرو، ليڙَنِ جو لَطِيفُ چئَي، ڏُونگَرَ آھي ڏَسُ، ويچارِيءَ وَڏو ڪِئو، ويندَنِ پُٺِيان…[ سُر ديسي - ڏيرن ناھي ڏوھ ]
- ھِينئَڙو ٿو ھُنَ ساري مُنھِنجو ساھُ سَيِّدَ کي ٿو ساري، جيڏِيُون آئُون ھَلَندِي ويندِي ھوتَ ڏي، جيرو اَندَرِ جِندَڙي، وِئو…[ سُر ديسي - وايون ]
- ڳائو نَہ وائو ، اَدِيُون آرِيچَنِ جو، لَنگهي پَٻُ پَري ٿِئا، رِڻُ ڇَڏي رائو، ڏيئِي ڦوڙائو، وِئا ويچارِيءَ سُپِرِين.[ سُر ڪوھياري - لاچارگي ۽ ساھس ]
- اُلَھِي سِڄَ اَويرَ ڪِي، ڏِٺائِين ڏُونگَرُ، سَسُئِيءَ کي سَيِّدُ چئَي، سُورَنِ جو سَمَرُ، ڪُٺَلِ رَکِئو ڪَرُ، ويچارِيءَ وَڻِڪارَ تي.[ سُر حسيني - لَڙُ مَ لاڙائُو، جِيءُ ۽ آتڻ ]
- ڪِئا ويچارِيءَ وَسَ، ڪارَڻِ ڪوھِيارِي گَهڻا، گهَڻو پُڇيائِين ڏوٿِيين، سَندا ڏيرَنِ ڏَسَ، لَمُو ڏوري لَسَ، سُتِي سَنگهَرَ پَٽِيين.[ سُر حسيني - ڏورِڻ ۽ ڏسڻ ]
- لَڪَڙِيارِيُون آڱِريون، ٻاروچاڻُو ڀيرُ، اَچِي پَسو جيڏِيُون، تازو پُنهونءَ پيرُ، ويچارِيءَ سين ويرُ، جَتَنِ جيڏو ئِي ڪِئو.[ سُر حسيني - لَڪ لَڪيُون ۽ ڪُٺل ]
- ڏائي چَڙِهي ڏارَ تي، ڪِي جَو ڪانگَ ڪَھِيو، سُوريتيءَ سُورِ پَئِي، پَھو پَٽِ ھَنيو، کامِي اَرِٽُ کَنيو، ويچارِيءَ وِرُونھَن مان.[ سُر پورب - ڪانگ ]
- ٿِڙڪِي پَسِي ٿوڪُ، تِرڪِي تَڪَبُرَ ۾ پَئِي، اَچِئو اَچِئو اَگَلِي، چَئي لِيلان کي لوڪُ، اَندَرُ اوڀالَنِ سين، ساڙي ڪِئائُونسِ سوڪُ،…[ سُر ليلا - ليلا ليلائيج ]
- جَي سَنُهو نَہ سِکِي، تَہ مَرُ رَنڍا ئِي روڙي، سُٽُ اُنِهيءَ جو سَيِّدُ چئَي، وِئا تَرازِيءَ توري، ٿُلِهي ۽ ٿوري،…[ سُر ڪاپائتي - چائت ۽ محبت ]
- ويٺِي جَهڄان جَهلَ ۾، نَئُون ٿِئُمِ نِڀاڳُ، مُون جيڏِيُون مَلِيرَ ۾، کِينِ سَرَتِيُون ساڳُ، ويچارِيءَ ويراڳُ، وَنھِيَنِ ويڙِهِيچَنِ جو.[ سُر مارئي - سيئي سارئان سومرا ]